جهان های تأثیرگذار در تکوین اثر هنری: تاریخ جامعه، تاریخ هنر، تاریخ هنرمند
Authors
abstract
اثر خلاقانه، محصول تعامل تنگاتنگی است که میان بخش ناخودآگاه و خودآگاه ذهن برقرار می-شود. هنرمند به واسطه ی داده های انتزاعی و ذهنی به درک شهودیِ بدیعی از جهان پیرامون نائل می گردد و با یاری ابزارها و اسلوب های از پیش آموخته، اثر هنری شکل می گیرد. در این مجال، قصد اصلی رسیدن به الگویی برای نقد تکوینی اثر هنری است. چه ساحت هایی در شکل گیری اثر هنری تأثیرگذار هستند؟ هر یک از ساحت های مورد نظر چه مؤلفه های جزئی تری در خود دارند؟ به دلیل وسعت بحث، نظریه «ناخودآگاه» فروید به عنوان دیدگاه نظری مقاله انتخاب شده است. یافته-های نظری نشان می دهند، فرآیند خلق اثر توسط هنرمند محصول سه تاریخ متفاوتی است که به صورت توامان در ذهن وی اندوخته می شوند و با توجه به هر یک، امور مقدماتی معیّنی تکوین می-یابد. تاریخ جهان پیرامون مؤلف، که ناخودآگاه جمعی و خودآگاه جمعی را شکل می دهد. تاریخ هنر که اهمیت خود را در خوانش های بینامتنی آشکار می کند و تاریخ شخصی هنرمند که خودآگاه و ناخودآگاه فردی وی را ایجاد کرده و نقش به سزایی در تکوین «فردی بودنِ» متن هنری دارد. در حقیقت این مقاله قصد دارد با نگاهی روانکاوانه به نظریاتی که با سه تاریخ فوق الذکر مرتبط هستند، یک مدل از فرآیند تکوین اثر هنری به دست دهد.
similar resources
ملاحظات انتقادی «تاریخ هنر» در تحلیل تاریخ سنتی هنر
تاریخ هنر در کمتر از 40 سال اخیر، دستخوش تحولات بنیادی شده که خود از تداخل و هم‌پوشی اوضاع تاریخی، سیاسی، اجتماعی و تغییرات نهادی سرچشمه گرفته است. نتیجهٔ این تغییرات، نقادی از امری متعارف (تاریخ سنتی و نهادی هنر)، تعیین جایگاه دانش در جامعهٔ معاصر و تأکید هنر امروز بر ارزش‌های اجتماعی، ثمربخش بودن دانش‌ها و تخصص‌ها و ارتباط هنر با توسعهٔ فرهنگی و تاریخی است. پس از طرح مسئلهٔ مرگ هنر و ورود به مرحل...
full textتاریخ هنر در سنجهٔ سنت‌گرایان
بر اساس سنت‌گرایی، تاریخ هنر عاجز از دستیابی به حقیقت هنر است؛ چون دیدگاه سنت‌گرا اساساً تاریخ و حقیقت را در ستیز با یکدیگر می‌بیند. این در حالی است که شناخت غیر تاریخ‌مند به‌سوی رازورزی و کلی‌گویی سوق پیدا می‌کند. بااین‌حال سنت‌گرایی از جنبه‌هایی با زیبایی‌شناسی غربی در نقد نگرش تاریخی شریک است، چون به‌مانند زیبایی‌شناسی براین گمان است که خصلت دست‌نیافتنی در اثر هنری نهفته است که شناخت تاریخی ر...
full textتاریخ نقشه برداری در جهان
به احتمال خیلی زیاد ریشه نقشه برداری در مصر قدیم بوده است. هرم بزرگ کوفو یا شنویس فرعوم دوم از سلسه چهارم مصر در شهر قدیمی جیزا که در حدود 2700 سال قبل از میلاد ساخته شده است آنقدر به طور دقیق چهارگوش و آنقدر بطور کامل نسبت به چهار جهت اصلی قطب نما توجیه شده می باشد که می توان باور کرد. مصریان قدیم نقشه برداری را به عنوان یک وسیله کنترل ساختمان ها به کار می بردند. عیناً همان طوری که امروز ...
full textتاریخ چشمپزشکی در جهان اسلام
بسیاری از اصطلاحات کاربردی در چشمپزشکی، برای اولین بار در فرهنگ پزشکی مسلمانان تدوین یافت. واژه‌های آناتومیک و پاتولوژیک از جمله رتینا به معنای شبکیه و کاتاراکت به معنای آب‌مروارید، در فرهنگ پزشکی مسلمانان توسعه یافتند. به قول محمد قاضی در مجله الضیاء، چشمپزشکی از ابتکارات اعراب (مسلمانان) بود. این علم با تلاش آن ها به اوج خود رسید و کوشش آنان در این علم، طی روزگاران متمادی در جایگاه نخست...
full text«تاریخ هنر» به مثابه «تاریخ سیاسی» نقدی بر رویکرد سیاست-محور در تاریخ‌نگاری هنر اسلامی
تسلط رویکرد سیاست-محور در تاریخ‌نگاری از اواخر قرن نوزدهم و مقارن با پیدایش رویکردهای تاریخ جدید به چالش کشیده شده است و تاریخ‌نگاران و فیلسوفان تاریخ در دوره‌ی جدید در تلاش برای به چالش کشیدن این پارادایم، الگوها و شیوه‌های تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری بدیلی ارائه کرده‌اند که با عنوان «تاریخ جدید» شناخته می‌شود. منابع گوناگون تاریخ هنر و معماری اسلامی در طول قریب به دو سده از پیدایش این حوزه‌ی مط...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
فصلنامه نقد ادبیPublisher: دانشگاه تربیت مدرس
ISSN 1735-000X
volume 8
issue شماره 29 2015
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023